Thuốc tránh thai khẩn cấp (TTTC) là biện pháp giúp ngăn ngừa mang thai sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ hoặc khi có sự cố với biện pháp tránh thai thông thường. Đây là phương pháp hiệu quả giúp phụ nữ chủ động kiểm soát tình trạng mang thai ngoài ý muốn trong những tình huống khẩn cấp. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các loại thuốc tránh thai khẩn cấp, cách sử dụng, cũng như những lưu ý khi sử dụng chúng.
1. Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp Là Gì?
Thuốc tránh thai khẩn cấp là loại thuốc được thiết kế để sử dụng trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục không an toàn (có thể kéo dài tới 120 giờ tùy loại thuốc). Mục đích của thuốc là ngăn chặn hoặc trì hoãn quá trình rụng trứng, từ đó ngăn ngừa việc thụ tinh xảy ra. Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là phương pháp tránh thai thường xuyên mà chỉ được dùng trong trường hợp khẩn cấp.
2. Các Loại Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp
Hiện nay, trên thị trường có một số loại thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến, mỗi loại có cách thức hoạt động và thời gian sử dụng khác nhau. Dưới đây là những loại thuốc phổ biến:
2.1. Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp Loại 1 (Chứa Levonorgestrel)
Đây là loại thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến nhất và được bán rộng rãi tại nhiều quốc gia. Một ví dụ điển hình là thuốc Postinor. Thuốc chứa thành phần levonorgestrel, một loại hormone tổng hợp có tác dụng ngăn ngừa hoặc trì hoãn quá trình rụng trứng. Loại thuốc này cần được sử dụng càng sớm càng tốt sau khi quan hệ không an toàn, tốt nhất là trong vòng 72 giờ.
Cách sử dụng: Uống 1 viên ngay khi có thể, và nếu sau 12 giờ vẫn chưa có tác dụng, bạn có thể uống tiếp viên thứ hai. Thuốc này được coi là hiệu quả nhất khi sử dụng trong vòng 24 giờ sau khi quan hệ tình dục.
2.2. Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp Loại 2 (Chứa Ulipristal Acetate)
Thuốc chứa Ulipristal acetate (ví dụ: ellaOne) có tác dụng tương tự như levonorgestrel, nhưng hiệu quả kéo dài lâu hơn. Ulipristal acetate có thể giúp ngừng sự thụ tinh ngay cả khi quan hệ tình dục đã xảy ra trong vòng 120 giờ (5 ngày) trước đó. Thuốc này có thể sử dụng trong khoảng thời gian dài hơn so với loại thuốc chứa levonorgestrel.
Cách sử dụng: Chỉ cần uống 1 viên duy nhất ngay sau quan hệ không an toàn. Tuy nhiên, thuốc này cần phải được kê đơn bởi bác sĩ.
2.3. Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp Loại 3 (Chứa Mifepristone)
Mifepristone là một loại thuốc có tác dụng tương tự như một dạng phá thai trong trường hợp thai nghén đã hình thành, nhưng nó cũng có tác dụng ngừng rụng trứng khi sử dụng trước khi thụ tinh xảy ra. Thuốc này ít phổ biến hơn và thường chỉ được sử dụng trong các trường hợp đặc biệt.
3. Cách Sử Dụng Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp
Việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp đúng cách là rất quan trọng để đạt được hiệu quả tối đa. Dưới đây là một số bước cơ bản khi sử dụng thuốc:
- Thời gian sử dụng: Thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu quả cao nhất khi sử dụng càng sớm càng tốt sau quan hệ không an toàn. Nếu sử dụng trong vòng 24 giờ, hiệu quả có thể lên tới 95%. Tuy nhiên, nếu sử dụng sau 72 giờ, hiệu quả giảm xuống đáng kể.
- Liều lượng: Một số loại thuốc yêu cầu uống 2 viên cách nhau vài giờ, trong khi những loại khác chỉ cần uống 1 viên duy nhất. Hãy làm theo hướng dẫn trên bao bì hoặc theo chỉ định của bác sĩ.
- Tác dụng phụ: Một số tác dụng phụ có thể gặp phải khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp bao gồm buồn nôn, mệt mỏi, đau đầu, thay đổi chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, hầu hết các tác dụng phụ này sẽ hết sau vài ngày.
4. Lưu Ý Khi Sử Dụng Thuốc Tránh Thai Khẩn Cấp
Mặc dù thuốc tránh thai khẩn cấp rất hữu ích trong trường hợp khẩn cấp, nhưng nó không phải là biện pháp tránh thai hàng ngày. Nếu bạn muốn tránh thai lâu dài và hiệu quả, bạn nên tham khảo các biện pháp tránh thai dài hạn như thuốc tránh thai hàng ngày, vòng tránh thai, hoặc cấy que tránh thai.
- Không thay thế cho biện pháp tránh thai thường xuyên: Thuốc tránh thai khẩn cấp không nên được sử dụng thay thế cho các phương pháp tránh thai thường xuyên, vì nó có thể không hiệu quả bằng và có thể gây ra tác dụng phụ nhiều hơn.
- Khả năng không hiệu quả: Thuốc tránh thai khẩn cấp không 100% đảm bảo ngăn ngừa mang thai. Hiệu quả của thuốc phụ thuộc vào thời gian sử dụng và tình trạng sức khỏe của mỗi người.
- Tư vấn bác sĩ: Nếu bạn có bất kỳ vấn đề nào về sức khỏe hoặc không chắc chắn về việc sử dụng thuốc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp.
5. Kết Luận
Thuốc tránh thai khẩn cấp là một công cụ quan trọng giúp phụ nữ chủ động trong việc ngăn ngừa mang thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần phải đúng cách và không thay thế cho các biện pháp tránh thai lâu dài. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc cũng cần phải có sự tư vấn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối đa.
